Als ik gestresst ben en m’n studie even niet meer zie zitten, duik ik een café in met vrienden om drankjes te gaan doen om even stoom af te blazen. Veel mensen herkennen dit volgens mij wel. Maar als de stress en druk steeds vaker zo hoog worden dat je het even niet meer ziet zitten en dus steeds vaker meteen na werk of studie met een biertje of wijntje in je hand aan de bar staat, kan dat overslaan in een gewoonte. Een gewoonte om met stress om te gaan. Maar kan die gewoonte dan ook overslaan in een heuse verslaving? Ik vroeg het aan twee psychologen die verstand hebben van drugs- en alcoholverslavingen en stress.
Stress kan dus zeker een aanleiding zijn van een verslaving. Let er op dat je drank of drugs niet gaat gebruiken als middel om de stress te verminderen!
Hebben jullie het artikel van Knack.be al gelezen over het Zweedse woordje ‘lagom’? Overal op Facebook kwam het langs en iedereen werd er wel in getagd. Toen ik het zelf las zag ik meteen de connectie met mijn blog. Maar er was ook al zo veel over geschreven, dus hoe kan ik dit origineel maken (prestatiedruk, help!)?
Voor diegene die het artikel niet hebben gelezen: ‘lagom’ betekent ‘voldoende’ en ‘precies zo goed/veel als het zou moeten zijn‘ of volgens het artikel ook wel een ‘duurzaam alternatief voor de graaicultuur en het consumentisme, de vereenzelviging van een minder competitieve, meer medelevende maatschappij waarin consensus en gelijkheid centraal staan’. Zweden en heel Scandinavië staat bekend om de relaxte manier van werken en de lage burn-out cijfers. Zou dat dan komen door dit ene woordje?
Toen kwam er opeens een naam in me op: Noreen Zwanenburg. Noreen is een oud-klasgenootje van de middelbare school van mij. Vorig jaar heeft zij een jaar in Zweden gewoond, om een compleet nieuwe cultuur en taal te leren kennen.
Ik vroeg Noreen het hemd van het lijf om alles over dit woord en over het ‘relaxte’ leventje in Zweden.
Hey Noreen, herken jij wat ze in het artikel zeggen over ‘lagom’? ‘Hey! Ja, absoluut! De Zwedenaren gebruiken het woord echt overal voor! Zelfs als antwoord op de vraag of ze koffie in hun melk willen! Dan willen ze er dus precies genoeg in. Nu moest ik hier wel heel erg aan wennen, want voor iedereen is ‘precies genoeg’ natuurlijk anders. Maar het is een mooi begrip: meer dan wat je nodig hebt is niet nodig, enough is enough. Daar kunnen veel mensen nog wel het een en ander van leren. Je kan het woordje zelfs terug zien in het concept van de IKEA. Hun meubelen passen bij iedereen, het is universeel. Het is goed, en meer is niet nodig.’
Merkte jij zelf iets van de relaxte lifestyle van de Zwedenaren?
‘Wat mij vooral opviel was dat mensen daar minder zorgen hoeven te maken over bijvoorbeeld geldzaken. De wetten zijn heel goed aangepast op de behoefte van de inwoners. Zo hebben ze heel veel gratis voorzieningen, zijn de werkdagen kort en kan je ook makkelijker thuis werken dan in Nederland. De kinderen gaan tijdens de pauze van school niet naar huis en krijgen warm eten daar. Dit zorgt voor veel minder druk bij ouders.’
Merkte je ook dat de Zwedenaren minder burn-out’s hebben dan in de rest van Europa?
‘De mensen nemen overal echt de tijd voor. Als ze werken dan is dat ook het enige wat ze doen en zijn daardoor super productief. Ook hebben ze iedere vrijdag een After Work borrel, waar iedereen heen gaat en waar ze goed hun week afsluiten. Dat is echt wel een groot ding daar.’
En werd je zelf dan ook productiever toen je daar was?
‘Absoluut! Iedereen is daar heel georganiseerd. Ik heb daar geleerd hoe je overzicht kan creëren in je werk of studie. Dat zorgt voor meer rust en duidelijkheid, die ik ook hier in Nederland kan toepassen.’
Zouden wij ook ‘lagom’ in ons leven kunnen toepassen, zonder dat we ervoor in Zweden hoeven te wonen?
‘Tuurlijk! Je hoeft niet naar Zweden te gaan om dat te kunnen. Wat vooral belangrijk is, is prioriteiten stellen. Neem wat meer tijd voor jezelf! Als het (burn-out)probleem echt te groot wordt in Nederland zou ik voorstellen om te gaan kijken naar of we niet kortere werkdagen kunnen gaan maken. Eigenlijk zouden we als Nederland sowieso moeten kijken naar hoe bijvoorbeeld een Zweden omgaat met burn-out’s. Dan nemen we daar alle goede dingen van over en hebben we best of both worlds.’
‘Lagom’ klinkt als een mooi voornemen om toe te passen in je dagelijks leven, aan de ene kant echt genoegen nemen met wat je hebt en daar wat vaker tevreden over zijn. En aan de andere kant om ook echt tijd voor jezelf te nemen.
Voor dit blog ga ik opzoek naar ‘bijzondere’ manieren om te ontspannen. Ik ga ze uitproberen en kijken welke voor mijzelf en een kritische vriend of vriendin, die ik elke keer meeneem, werkt. Hier de tweede ‘Bijzondere manier om te ontspannen: Ademtherapie’
‘De verbonden ademhaling brengt een verandering teweeg in je energieveld, waardoor er diepgaande veranderingsprocessen kunnen plaatsvinden. Uitgaand van het principe dat alles energie is, heeft alles een eigen unieke trillingsfrequentie, waarbij materie de laagste trillingsfrequentie heeft en zuurstof een hoge trillingsfrequentie. Blokkades in de vorm van niet verwerkte emoties, beperkende en ontkrachtende gedachten en overtuigingen hebben een lage trillingsfrequentie. De universele Wet van Trilling beschrijft dat de hogere trillingen het vermogen hebben om lagere trillingen te veranderen, omgekeerd is dit niet mogelijk. Energie met een hoge trilling stroomt vrij door je lichaam en helpt je lichaam te voeden en te ontdoen van afvalstoffen (op elk gebied, fysiek, emotioneel, mentaal en energetisch).’
Dit is verbonden ademhalen, ook wel ademtherapie, volgens breathfulness.nl. In Nederland zijn er verschillende ademcoaches waarbij je een sessie ‘verbonden ademhaling’ kan doen. Zo ook in Rotterdam bij centrum Adem-Halen, waar iedere dinsdag zo’n sessie gegeven wordt. Ik nam contact op met ademcoach Henk Abel en ging met een kritische vriend naar het centrum.
Wow… wat was dat intens zeg! die avond was het echt niet te bevatten hoe heftig die ervaring was, maar achteraf vind ik het steeds idioter klinken. Het ontspannen gevoel was helaas ook de volgende dag weer weg. Ben je experimenteel en durf jij zo’n sessie aan? Dan zou ik het zeker een keer proberen! Ga naar ademhalen.com en probeer het zelf uit!
Thirza* is een 21-jarige studente die sinds de zomer opeens begon te hyperventileren. ‘Ik wist niet wat er gebeurde. Ik had al een vermoede dat het door stress kwam, maar ik had net een heerlijke vakantie achter de rug. Waar kwam die dan stress opeens vandaan?!’
‘Ik wist niet wat er gebeurde. Geluiden klonken opeens anders, ik voelde me duizelig en had veel moeite met ademen. ik had een paniekerig gevoel die ik niet kon onderdrukken en kon moeilijk weer rustig worden. Nog nooit had ik dit eerder gehad. Het was net vakantie geweest, dus waar stress vandaan zou komen wist ik niet. Ik ben naar de huisarts gegaan toen ik steeds vaker hyperaanvallen kreeg. Daar konden ze niks voor me doen. Toen ben ik zelf gaan googelen en kwam ik in contact met een ontspannings- en ademtherapeut. Die vertelde me dat juist in de zomer alle stress naar boven kan komen. ’
‘Mijn omgeving snapt het niet helemaal, maar accepteren het wel nu ik naar een therapeut ga. Dan is het een soort officieel ofzo. Wel heb ik ontzettend veel steun aan mensen die hetzelfde hebben als ik. Zij begrijpen het gevoel wat ik heb en geven advies en tips. Het valt me nu pas op hoeveel mensen hier eigenlijk last van hebben.’
‘Als ik nu terug kijk naar de periode net voor mijn burn-out zie ik dat ik veel waarschuwingssignalen heb genegeerd. Bijvoorbeeld als ik aan het studeren was. Als ik dan hoofdpijn kreeg nam ik een paracetamol en ging door. Ik was mijn lichaam continu aan het pushen om door te gaan, terwijl het eigenlijk niet meer ging. Ik probeerde steeds alles goed te doen en iedereen tevreden te houden. Maar op een gegeven moment stapelde alles zich in één korte periode op: relatieproblemen met mijn vriend, faalangst door school, prestatiedruk, nieuwe afdeling op werk en ruzie met vrienden. Ik kon het niet meer hendelen.’
‘Nu zou ik graag tegen dat meisje willen zeggen dat ze haar rust moet pakken. Ga lekker naar buiten om te wandelen. Dat is een veel betere manier om te ontspannen dan televisie kijken. Dan blijf je nog steeds continu input krijgen. Terwijl je juist even niets aan je hoofd moet hebben.’
‘Ik ga stoppen met mijn opleiding. Ik moet nog één toets halen en dan heb ik mijn propedeuse. Als ik in de collegezaal zit kan ik me gewoon niet concentreren. Ik ben zo moe de hele tijd. Dingen als een ei koken kan al te veel energie kosten. Ik ben aan het twijfelen of ik een baantje zal gaan zoeken. Ik kan moeilijk de hele dag thuis zitten. Naar de toekomst kijken vind ik moeilijk. Wat zou ik over een paar jaar aan het doen zijn? Zou dit gevoel dan weg zijn? Ik zie er tegen op om die enorme berg te gaan beklimmen.’
‘Als ik anderen een tip zou mogen geven? Luister naar je lichaam, echt waar! Negeer die signalen niet en gun jezelf rust.’
Ongeveer anderhalve maand geleden (19 oktober om precies te zijn) werd er in Arminius (een kerk/debatcentrum in Rotterdam) een denkcafé georganiseerd. Denkcafé is een programma van het debatcentrum wat iedere editie een maatschappelijk probleem behandelt. Deze keer ging het over de burn-generatie. De gasten van de avond waren Ton Wintels, GZ-psycholoog gespecialiseerd in burn-out’s, cultuurfilosoof Maarten Coolen en arbeidssocioloog Fabian Dekker.
De grote zaal van de kerk stroomde vol, de avond was al ver van tevoren uitverkocht. Het publiek was jong en oud en iedereen had wel ervaring met overspannenheid of burn-out. Of ze hadden het zelf gehad, of ze kende iemand die er last van had. Aan het eind van de avond was iedereen het er wel over eens: het enorme aantal jonge mensen met een burn-out is een groot, actueel probleem. En dat zag je alleen al aan de enorme opkomst van de avond.
Al voor het denkcafé wist ik dat ik over dit onderwerp wilde schrijven. Ik hoor er veel over om mij heen en ik had zelf ook een sterk gevoel dat jongeren meer druk en stress voelen. Maar dit is een journalistiek blog, dus heb ik onderzoek gedaan. Want kloppen de onderbuik gevoelens wel?
Laten we even kijken naar wat het onderwerp precies is. De prestatiegerichte burn-out generatie: de millennials. Dit roept al meteen een aantal vragen op: Waarom zijn de millennials een prestatiegerichte generatie? Zijn ze dat meer dan voorgaande generaties? Krijgen ze daardoor sneller een burn-out? En wat zijn eigenlijk millennials?
Laten we beginnen met wat millennials nou eigenlijk zijn. Millennials, ook wel bekend als generatie y of generatie Einstein, zijn de mensen geboren tussen 1985 en 2000. Nu meet dit niet zo nauw en zullen andere bronnen andere jaartallen aanhouden, maar op dit blog houdt ik deze aan. Dus het gaat om alle mensen tot 35 jaar. Door de enorme informatiestroom die veroorzaakt wordt door de opkomst van de technologie, als mobiele telefoons, televisies, computers, enz. zijn de millennials streng geworden in het selecteren in de informatie die ze binnen willen krijgen. Ook zijn ze erg flexibel, zijn ze ambitieus en zijn ze breed geïnteresseerd in wijd uiteenlopende onderwerpen. In Nederland zijn er ongeveer 3,155,675 millennials volgens het Centraal Bureau voor Statistiek.
Het verschil tussen overspannen zijn en burn-out is dat overspannenheid over het algemeen een duur van een 2 a 3 maanden heeft en in een aantal weken rust voorbij kan zijn. Een burn-out is een langdurige periode, vaak van een jaar of langer waarbij je bijvoorbeeld niet kan werken, geen keuzes kan maken en weinig energie hebt. Een burn-out gaat niet snel over.
Waardoor krijgen de huidige jongeren dan eerder een burn-out of raken ze overspannen? De jongerenkrant 7Days en het jongerenpanel van Eenvandaag hebben een onderzoek gedaan naar stress onder de Nederlandse jongeren. Ze ondervroegen 2.415 middelbare scholieren en studenten. 60 procent van de ondervraagden gaf aan dat ze wekelijks stress hadden om school/studie zaken. Ook bleek dat 78 procent een te hoge prestatiedruk voelde. Die druk zou volgens hen mede door hun ouders en omgeving gecreëerd worden, maar ook door de (te) hoge eisen die ze zichzelf stellen.
‘Studie, werk, veel dingen tegelijk moeten doen, het gevoel hebben dat mensen veel van je verwachten (je moet hard studeren, hard werken, een goede baan later etc.’
‘Cijfers, (gebrek aan) jongens, of ik het wel goed doe überhaupt (bij sport, muziek, HET LEVEN).’
Vaak wordt ook Social Media als reden van prestatiedruk en stress benoemd, dit doordat alles nu veel zichtbaarder is op platformen als Facebook, Snapchat en Instagram. Veel millennials zeggen het niet fijn te vinden om, als zij zelf een vrijdagavondje op de bank te liggen met een filmpje op, vrienden weer in die hippe club te zien dansen. Hier zijn echter nog geen harde cijfers over.
Wat denk jij? Ben je zelf een millennial en herken je je in deze post?
Stress en prestatiedruk onder jongeren?! Wij zijn de burn-out generatie?! Moet ik nu bang zijn om overspannen te raken?! Maar wat kan ik hier dan aan doen?!
Dit en nog veel meer kan je allemaal lezen op mijn blog! Hieronder een korte impressie:
Voor een opdracht van de School voor Journalistiek ga ik in gesprek met mijn doelgroep voor dit blog: de millennials. Met tien mensen tussen de 18 en 27 heb ik hen ideeen voor dit blog voorgelegd, en zij vertelde of het hen interesseerde of niet.
Het interessantste onderwerp volgens de ondervraagden is het onderzoek naar het vluchten in alcohol en drugs door stress bij jongeren. Iedereen wilde dit lezen. Daar zal ik dan ook zeker onderzoek naar doen en een post over schrijven.
Het minst interessant vonden ze het onderwerp ‘iemand met een burn-out die erna succesvol is geworden’. Van de tien wilden maar vier dit lezen.
Van alle soorten therapie wilden de meesten lezen over knuffeltherapie. Zelf lijkt mij dit ook ontzettend leuk (en een beetje ongemakkelijk), dus hier ga ik ook zeker achteraan.
Ik heb vijf millennials een aantal vragen voorgesteld, om te ontdekken hoe zij over het onderwerp van dit blog dachten. Veel van de ondervraagden zijn niet bang om overspannen te raken of een burn-out te krijgen, maar de meesten zien het wel om zich heen en zien dat het een probleem van de jonge generatie is.
Naam: Joerie
Leeftijd: 19
Woonplaats: Houten
Studie/werk: Student journalistiek
Denk je dat je zelf in de risicogroep zit? Ja, ik denk van wel. Ik doe alles tegelijk en voel zeker prestatiedruk, vooral van mezelf. Die druk krijg ik denk ik doordat ik kijk naar wat anderen meer bereikt hebben op carriere-gebied dan ik. Dat is drijfveer en stressveroorzaker tegelijkertijd
Zou je tips willen krijgen voor het voorkomen van overspannen raken of een burn-out krijgen? Ehmm.. ik denk dat ik daar iets te eigenwijs voor ben haha. Dus nee, ik hoef geen tips.
Sta je open voor mindfullness, meditatie of andere vorm van therapie? Nee, dat vind ik alleen maar ongemakkelijk. Maar ik zou er wel over willen lezen.
Komen burn-out’s en overspanning veel voor om je heen? Nee, in mijn omgeving komt het niet erg veel voor. De meesten zijn wel ambitieus, maar studeren of werken in vakgebieden waar het niet een must is om veel naast je studie te doen. In de media is er een moordende concurrentie, dus moet ik voor mijn gevoel zelf wel veel ernaast doen.
Naam: Nina
Leeftijd: 22
Woonplaats: Amsterdam
Studie/werk: Student journalistiek
Denk je dat je zelf in de risicogroep zit? Ja. Ik ben zelf een enorme stresskip en heb ook ‘te kampen (gehad)’ met een angststoornis. Ik ben er erg goed in om veel te veel van mezelf te vragen
Zou je tips willen krijgen voor het voorkomen van overspannen raken of een burn-out krijgen? Ja!
Sta je open voor mindfullness, meditatie of andere vorm van therapie? Ja zeker, op zijn tijd doe ik ook zelf mindfullness. Daarnaast heb ik al een keer een mindfullnesstraining gehad.
Komen burn-out’s en overspanning veel voor om je heen? Nee, eigenlijk niet. Ik ken een meisje die het een paar jaar geleden heeft gehad en mijn moeder had vroeger een burn-out. Verder niet.
Naam: Friso
Leeftijd: 20
Woonplaats: Rotterdam
Studie/werk: Student filosofie
Denk je dat je zelf in de risicogroep zit? Nee, omdat ik geen doener ben. Ik maak mezelf niet gauw te druk, niet omdat ik niks doe maar ik leef een ander leven. Voor mijn studie (filosofie) moet ik meer lezen en geen producties maken. Bij het maken van producties heb je in mijn opzicht sneller kans op een burn-out. Ik denk dat de oorzaak van een burn-out voor een gedeelte bij jezelf ligt, maar ook door de wereld om ons heen. We willen allemaal, mede door individualisatie, een stempel op de werelddrukken wat een enorme prestatiedruk geeft.
Zou je tips willen krijgen voor het voorkomen van overspannen raken of een burn-out krijgen? Nee, ik hou niet van teksten over zelf-hulp. Dat is voor mij te oppervlakkig.
Sta je open voor mindfullness, meditatie of andere vorm van therapie? Ja, voor meditatie het meest, daar geloof ik wel in. Meditiatie heeft al een lange geschiedenis. Dan zal het wel daadwerkelijk een functie hebben, anders zouden we er wel mee gestopt zijn. Plus, mensen naar wie ik op kijk doen er aan, dus dan heeft het wel aantrekkingskracht.
Komen burn-out’s en overspanning veel voor om je heen? Op de filmacademie waar ik een tijdje heb gestudeerd wel. Daar ben je productiegericht bezig en werk je intensief in groepsverband, wat ontzettend veel stress met zich mee brengt. Ook is je reputatie daar heel belangrijk, wat voor veel prestatiedruk zorgt.
Naam: Julia
Leeftijd: 20
Woonplaats: Rotterdam
Studie/werk: Student PABO
Denk je dat je zelf in de risicogroep zit? Nee, dat denk ik niet. Ik heb zoveel enthousiasme voor wat ik doe, daar wil ik ook mijn vrije tijd voor op geven. Mijn studie en later mijn werk doe ik met plezier, denk niet dat ik daar ooit overspannen van kan raken!
Zou je tips willen krijgen voor het voorkomen van overspannen raken of een burn-out krijgen? Nee, want als je dat soort tips gaat krijgen dan ben je er juist zo mee bezig, dat je haast spontaan overspannen raakt. Je moet niet angstig zijn, daar schiet je niks mee op.
Sta je open voor mindfullness, meditatie of andere vorm van therapie? Ik sta er wel voor open, maar geloof er niet in. Het is lastig te omschrijven, maar het trekt me gewoon niet. Het heeft een beetje hetzelfde weg als met de tips, je wordt er veel te bewust van. Zou er denk ik erg kriegelig van worden. Ik hoe ik mezelf rustig moet krijgen, daar heb ik geen gekke spirituele therapieën voor nodig.
Komen burn-out’s en overspanning veel voor om je heen? Ja, niet per se veel, maar het is er wel. Mensen willen veel te veel. Ik had collega’s die 5 dagen per week voor de klas stonden, en ‘s avonds een rechtenstudie deden en daarnaast ook nog fanatiek sporten. Daar raak je wel overspannen van. Het is nooit genoeg, zo lijkt het bij veel mensen.
Naam: Gabriel
Leeftijd: 24
Woonplaats: Rotterdam
Studie/werk: Kok
Denk je dat je zelf in de risicogroep zit? Zou misschien wel kunnen, van het werk in de keuken kan je af en toe helemaal gek worden!
Zou je tips willen krijgen voor het voorkomen van overspannen raken of een burn-out krijgen? Ja, dan weet je dat maar! Kan altijd van pas komen.
Sta je open voor mindfullness, meditatie of andere vorm van therapie? Ja, zou er wel voor open staan. Het lijkt me wel fijn om helemaal tot jezelf te komen en te genieten van de rust waarvan ze zeggen je ervan krijgt.
Komen burn-out’s en overspanning veel voor om je heen? Nee, eigenlijk niet. Mijn vrienden zijn heel chill en hebben zo’n mentaliteit niet. Ik denk dat het echt aan de persoon ligt hoe stressgevoelig je bent.
Er komen dus verschillende antwoorden uit, maar wat me vooral opvalt is dat iedereen die me wat beter kent in deze lijst zei dat ze mijn connectie met dit onderwerp wel begrijpen. Volgens hen val ik absoluut in de risicogroep van het krijgen van een burn-out. (Thanks guys).
Te ambitieus is een keus(?!) 